Türkiye'de yaşadığını bilinen iki farklı sincap türü vardır. İlki Anadolu ağaç sincabıdır, sırtında kırmızı veya belirgin bir gri-açık siyah renkte bir koyuluk vardır, karnı daha açık renkli, kulakları seyrek kıllı ve sivridir. İkincisi olan kızıl sincabın ise vücudunun üst kısmı açık sarıdan kırmızımsı kahverengiye, hatta siyaha kadar değişir. Karın ve alt kısmı tamamen beyazdır.
Sincapların gür ve tüylü kuyruğu ağaçların üstünde yaşarken dengede durmasına yardımcı olur. Latince tür adı "Sciurus", "kuyruğuyla kendini gölgeleyen" anlamına gelir.
Sincaplar çoğunlukla enerji açısından zengin meyveler ve tohumlarla yaşarlar. Kayın, meşe, çam, akçaağaç ve ladin, ayrıca kestane ve fındık da özellikle tercih ettiği ağaçlardandır. Ayrıca tomurcukları, çiçekleri, mantarları ve hayvan yemlerini de tüketirler. Kozalaklar da sincaplar için ana besin kaynaklarından biridir.
Sonbahar ayları birçok hayvan için olgunlaşan meyve ve tohumları toplama ve hasat zamanıdır. Yaz sonuna doğru hareketlenen sincaplar, ağaçları hasat ederler ve tohumların bir kısmını toprağın altına gömerek saklarlar. Burada yer alan videoyu izleyerek, sincapların yiyeceklerini nasıl sakladıkları hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Sincapların tohumları "hasat et, sakla, tekrar bul" döngüsünde en sık kullandıkları saklama yerleri ağaç kütükleri, kütükler ve köklerdir. Tohumları ve yemişleri sonrası için saklamak, kötü zamanlarda kullanılacak hayat sigortası gibidir.
Sincaplar kış uykusuna yatmazlar ve bu nedenle kışa hazırlanmaları gereklidir. Bu hazırlık için küçük birer gıda deposu kurarlar. Bu depolarda özellikle ceviz ve fındık bulunur. Hava soğuduğunda yuvalarına çekilen sincapların kış aylarında faaliyetleri azalır. Kışın yiyecek kıtlığı yaşanırsa, sonbahar sonunda hazırlanmış olan tohum depoları bulunur ve kar altında kalmış olsa bile kazılır. Bu depolar onlara yaklaşık bir ay boyunca yeter. Bu nedenle birçok depo, tüm kış için bir depo değildir, ancak rüzgar veya kar yağışı nedeniyle ağaçların tepelerinde yiyecek aramanın mümkün olmadığı kötü hava günlerinde kullanılır.
Kuzey Amerika kızıl sincabının her mevsim yaklaşık 10.000 fıstığı sakladığı ve çoğunu yeniden bulduğu tahmin ediliyor! Hatta bazen, ihtiyaç olmamasına rağmen bazı depolar kazılır, saklanan yiyeceğin kalitesi kontrol edilir ve sonra o yiyecek tekrar gömülür. Sincapların koku duyusu da deponun yerini bulmada rol oynar. Bulunamayan tohumlar sincapların midesini doldurmaz ama diğer amacına hizmet eder: Yeni ağaçlar onlardan filizlenebilir ve ormana katılabilir. Böylelikle sincaplar da kendi yaşam alanlarını oluştururlar.
Sincaplar için iğne yapraklı ve karma ormanlar, yaprak döken ormanlardan daha elverişli bir yaşam alanıdır. Tohumlarını mevsimsel olarak hasat edebilecekleri fındık, meşe palamudu, kırmızı kayın ağacı ve diğer ağaç tohumlarına nazaran iğne yapraklı ormanlarda tüm aylarda daha kolay yiyecek bulabilirler.
İlkbaharın sonlarında, ağaç tohumları tükendiğinde ve henüz yeni meyveler ile kozalaklar olmadığında da yiyecek kıtlığı olabilir. Sincaplar da tomurcukları, ağaç çiçeklerini ve hatta şemsiye mantarlarını yerler.
Sincaplar gün içinde kısa molalar verirler, bir nevi siesta yaparlar. Uyumak ve öğle yemeği molası vermek için yuvalarına çekilirler. Genellikle dalların arasına, ağaç kovuklarına, yırtıcı kuşların eski yuvalarına, ot, yosun, yaprak ve bitki parçalarından birkaç yuva yaparlar. Bu yastıklı çalı çırpı toplarının iç çapı 15 santimetredir.
Independent Türkiye'de yer alan yeni bir araştırma, gri sincapların kuş cıvıltılarını dinleyerek tehlikenin geçip geçmediğini anlamaya çalıştığını gösteriyor. Araştırmacıların gözlemlerine göre gri sincaplar, kuşların bir avcı olduğuna dair çağrılarını duyduklarında donakalıp etrafına bakıyor ya da kaçıyor. Kuşların olağan ötüşleri; bunu duyana kadar kırmızı alarmda kalan sincaplar için, tehlikenin geçtiğini ve yiyecek arama faaliyetlerine güvenle devam edebileceklerini gösteriyor.
Sincap türlerinin bazıları her ne kadar dünya çapında tehlikede olmasa da Türkiye'da yaşayan bu iki tür postu için öldürüldüğünden dolayı nesilleri gün geçtikçe tehlike altına girmektedir. Bu sebeple, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından koruma altına alınan yaban hayvanları kategorisine alınmıştır. Arazi adalanmaları ve ormanların kötüleşmesi de sincapların sayısının azalmasına neden olmaktadır.
Sincabın diğer fotoğraflarını galeriden inceleyebilirsiniz.
Kaynaklar
-ANADOLU AĞAÇ SİNCABININ (Sciurus anomalus (Güldenstaedt, 1785)) EKOLOJİSİ:KASTAMONU-ARAÇ MERKEZ ORMAN İŞLETME ŞEFLİĞİ ÖRNEĞİ.
-Eichhörnchen im Herbst; Ernten, verstecken, wiederfinden https://baden-wuerttemberg.nabu.de/tiere-und-pflanzen/saeugetiere/eichhoernchen/index.html
-Immer in Bewegung, Ein Porträt des Eichhörnchens https://www.nabu.de/tiere-und-pflanzen/saeugetiere/nager/04566.html
-Sincaplar tehlikenin geçip geçmediğini anlamak için kuşları dinliyor
-Sincaplar / Kızıl Sincap / Red Squirrel / Sciurus vulgaris http://www.tramem.org/memeliler/?fsx=2fsdl17@d&tur=Kızıl%20Sincap
Comments